مهلت ۵ ساله دولت برای توانمندسازی مرزنشینان

مسئله کولبری در سال‌های اخیر همواره یکی از مسائل مهم، پیچیده و در عین حال، غم‌انگیز بوده است. کولبری در مناطق مرزی و به‌ویژه در استان‌های کردستان و کرمانشاه به‌دلیل بیکاری، وضعیت معیشت و... یک شغل پرخطر محسوب می‌شود؛ چنان‌که گاه با مرگ کولبران همراه است؛ در شرایطی که درآمد حاصل از آن ناچیز است.

به گزارش همشهری آنلاین، به‌تازگی مجلس شورای اسلامی طرح ساماندهی کولبری را به تصویب رسانده که قرار است دولت این قانون را تا ۲‌ماه آینده عملیاتی کند. شهریار حیدری، نماینده مردم قصرشیرین، سرپل ذهاب و گیلانغرب در مجلس شورای اسلامی و یکی از اعضای فراکسیون مرزنشینان مجلس در گفت‌وگو با همشهری درباره ساماندهی کولبری صحبت کرده است. او تأکید می‌کند که فعلا آماری از جمعیت کولبرها وجود ندارد و درواقع نیاز به آمار جدید است. به‌گفته او، استان‌های مرزی برخوردار نیاز به کولبری ندارند و این قانون تنها در استان‌های مرزی محروم اجرا خواهد شد؛ یعنی بیشتر در استان‌هایی که درگیر جنگ تحمیلی ۸ ساله و ناامنی اقتصادی هستند؛ مانند مناطق غرب، شمال‌غرب و جنوب. این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

آقای شهریار حیدری! تصویب طرح ساماندهی کولبری یکی از مصوبات مهم مجلس بود که با تلاش شما و دیگر اعضای فراکسیون مرزنشینان اتفاق افتاد. فرایند به تصویب رسیدن این طرح چگونه بود؟

طرح کولبری طی رفت و برگشتی در کمیسیون و صحن مجلس با بررسی ابعاد مختلف این موضوع و همچنین بررسی مزایا و آسیب این طرح که مورد استقبال دولت هم بود، نهایتا در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. در ادامه به تأیید شورای محترم نگهبان هم رسید و اکنون منتظر ابلاغیه آیین‌نامه اجرایی دولت هستیم. دولت نیز در انتهای تدوین آیین‌نامه و ابلاغ آن قرار دارد و تا زمان ابلاغ این آیین‌نامه اختیاراتی به استانداری‌ها داده شده تا بتوانند در برخی از نقاط مرزی بنا بر ضرورت کولبری جریان داشته باشد.

آیا این طرح در تمام استان‌های مرزی اجرا خواهد شد؟

هدف ساماندهی کولبری در استان‌های مرزی محروم است. به هر شکل، ما از این ظرفیت استفاده می‌کنیم، ولی آنچه اهمیت و جنبه قانونی دارد و در قانون کولبری پیش‌بینی شده، این است که دولت هرچه سریع‌تر این قانون را عملیاتی کند؛ چنان‌که مردم مناطق مرزی ازجمله استان‌های کرمانشاه، کردستان، آذربایجان‌غربی، سیستان و بلوچستان، مناطق جنوبی و همچنین برخی دیگر از استان‌های مرزی از اجرای قانون کولبری بهره‌مند شوند.

ظاهرا دولت در ماه‌های آینده اجرای ساماندهی کولبری را ابلاغ خواهد کرد. به‌نظر شما بهتر نیست با سرد شدن هوا، ساماندهی کولبرها به سرعت صورت بگیرد؟

بنده به‌عنوان نماینده مجلس عرض می‌کنم که دولت همین حالا هم نسبت به اجرای ساماندهی کولبران تأخیر داشته است. اصلا چرا تا ۲ ماه آینده باید ابلاغ شود؟ اگر دولت حداکثر تا یک‌ماه دیگر ساماندهی کولبری را ابلاغ و عملیاتی نکند، حتما در صحن مجلس شورای اسلامی این موضوع را تذکر خواهم داد.

یکی از دغدغه‌ها این است که چه تضمینی وجود دارد اوضاع کولبرها بهتر شود؟

قانون کولبری مشمول شهرستان‌های مرزی می‌شود؛ یعنی در مناطقی که افراد محروم و کم‌بضاعت زندگی می‌کنند و درآمد پایین یا حتی درآمدی ندارند. پیش‌تر اجرای این طرح شامل روستاها می‌شد و اکنون شهرستان‌های مرزی را دربرمی‌گیرد. از طرفی هم بودجه ساماندهی کولبری در قانون بودجه پیش‌بینی شده و به همین دلیل، کولبری به شکل قانونی هم پایدار است و هم ماندگار. در عین حال، اثرگذاری اقتصادی آن بیشتر است و حداقل ماهی ۲ میلیون تومان نیز عاید سرپرست خانوارها خواهد شد.

اشتغال‌زایی در مناطق محروم به نحو دیگری هم امکان‌پذیر بود تا اینکه کولبری نکنند؟

این موضوع در قانون پیش‌بینی شده تا دولت ظرف ۵ سال نسبت به توانمندسازی مناطق مرزی از نظر اعتبارات، زیرساخت‌ها، عمرانی و اقتصادی اقدامات لازم را انجام دهد. در این مدت مناطق مرزی باید توانمند و بهره‌مند شوند تا دیگر نیازی به کولبری نداشته باشیم؛ زیرا کولبری یکی از مشکلات مناطق مرزی است که مردم به اجبار به این شغل روی آوردند و به‌دلیل نبود زیرساخت‌های لازم برای اشتغال‌زایی مشاهده می‌کنیم که اکثر مردم بیکار هستند. در قانون اما پیش‌بینی شده که دولت این مشکلات را رفع کند و سود دولت از کولبری نیز صرف زیرساخت‌های لازم برای اشتغال‌زایی شود.

بودجه و اعتبارات اجرای این طرح چگونه تامین خواهد شد؟

قانون کولبری ۳ جانبه است؛ چنان‌که هم برای تاجر درآمد دارد، هم برای دولت و هم برای کولبر. در نهایت هدف آن بهره‌مندی جمعیت کولبری است. در عین حال، حقوق دولت از نظر عوارض رعایت شده و تاجر هم وقتی کالا را به منطقه مرزی منتقل می‌کند، سودی به آن تعلق می‌گیرد. این چرخه پیوسته است؛ بنابراین اعتبارات آن نیز در قانون بودجه پیش‌بینی می‌شود و ارز آن هم از طرف دولت برای واردکنندگان تامین خواهد شد.

احیای تعاونی‌های‌ مرزنشینی در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

از سال ۱۳۸۴ به بعد همیشه تعاونی‌های مرزنشینی جریان داشته، ولی متأسفانه اکنون تعاونی‌های مرزنشینی نیازمند ساماندهی جدی از طرف دولت و مجلس شورای اسلامی هستند؛ طوری که این تعاونی‌ها بتوانند از حمایت‌های دولت در قالب واردات و صادرات بهره‌مند شوند. البته در حال حاضر وزیر کار تا حدودی به تعاونی‌های مرزنشینی سروسامان می‌دهد.

لینک خبر